نقش اوقات فراغت در تربیت

موضوع : نقش اوقات فراغت در تربیت

توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مقدمه
بيان مسئله
اهميت و ضرورت تحقيق
اهداف تحقيق
سوالات تحقيق
تعاريف عملياتي
 1-1-مقدمه
 تحقيق و پژوهش و اثرات مثبت و اثر گذار آن در حل مسايل اجتماعي, فرهنگي, سياسي, اقتصادي و صنعتي و لزوم بهده وري از اين فرآيند فرهنگي اجتماعي, بحثي جدي و بسيار مهمي است كه تمام كشور ها سر لوحه و تيتراژ برنامه هاي  خود را به آن اختصاص داده اند.و دلاي پيشرفت اين قبيل كشور ها, بلا شك بر مي گردد به نگرشي كه به اين موضوع مهم وحياتي دارند. قبل از هر گونه عمل براي پيشرفت ابتدا بايد عقب ماندگي ها و راه هاي پيشرفت را به دست آورد. بهترين راه براي جمع آوري چنين اطلاعاتي تحقيق و پژوهش است.
پر واضح است كه كشور ما نيز از اين قاعده و فرمول بين المللي مستثني نيست و لازم است كه مديران فرهنگي, اساتيد و فرهيختگان جامعه تحقيق و پژوهش, در راه پبشبرد اهداف وتحقق هر چه سريع تر برنامه ها, اين تاثير تحقيق و پژوهش را به دانش آموزان ودانشجويان گوشزد كند ودر برنامه هايي منظم ومدون لزوم بهره برداري از اين فرآيند فرهنگي را به رشته ي تحرير و تدوين درآورند چرا كه به نظر اين بنده ي حقير ابتداي هر كاري اگر با مطالعه و تحقيق و پژوهش حول هدف مورد نظر شروع شود,بلا شك بهترين نتايج و بهره  برداري ها را مي توان از آن برد.
 بحث مديريت, نظام آموزشي, نحوه آموزش و زمان هايي كه بايد مورد توجه جدي قرار گيرد  مي تواند ماخذي باشد براي پيشگيري رفتار هاي منفي اجتماعي از قبيل : انحرافات اخلاقي- اجتماعي و غيره .
 اصولا اجتماعي كه ما انسان ها در آن زندگي مي كنيم, علاوه بر دارا بودن طبقات اجتماعي بسيار غني و بسيار فقير, متاسفانه, داراي نا هماهنگي در نگرش و سطح سواد و بينش افراد نيز مي باشد, كه بحث مورد نظر ما را نمي تواند پوشش منطقي بدهد.
    قشر تحصيل كرده در رده هاي بالاي علمي پي برده اند كه ابتداي هر دانش و فرآيند توليد علم با تحقيق و تفحص آغاز مي شود. همچنين دريافته اند كه در اين تحقيقات است كه حول يك محور منظم, پايه و بنيان يك پديده ي حال يا غير علمي را محكم مي كنند.
   بنا بر اين با اين نگرش و واقعيت هاي موجود, تنها قشري كه مي تواند در اين ميدان پا بگذارد و علمدار معركه شوند, همين قشر فرهنگي و فرهيخته ي كشورمان است. معلمان به عنوان جمعي از اين گروه كه رهبري فرهنگي چند ميليون دانش آموز را بر عهده دارند, مي توانند نقش موثري در ترويج فرهنگ تحقيق و پژوهش داشته باشند.
   بنا بر اين بايد از جامعه ي فرهنگي و نظام آموزش و پرورش اين انتظار داشت كه اين عزيزان را در اين راه ياري نمايند و فرمولدرست ياد گرفتن و انديشيدن و تحقيق كردن را به دانش آموزان از همان سطوح پايين بياموزند تا در مدارج بالاي علمي اثر گذار باشد و دانش آموزان امروز مجري طرح تحقيقي و تفحصي در زمينه هاي مورد علاقه ي خود شوند.
   پيدايش اوقات فراغت         
    انسان از همان دوران اوليه حضورش در كره زمين براي تأمين معاش خود به ستيز با طبيعت برخاست ونوعي «اشتغال» در زندگي روزمره‌اش ظاهر شد، اما طبيعت اين اشتغال و ميزان پرداختن به آن به گونه‌اي بوده است كه مي‌توان گفت نه تنها موجب خستگي نمي‌شده كه بعضاً خود نوعي تفريح بوده است.
    كار و اشتغال در زندگي انسان اجتماعي حتي در عصر كشاورزي هم از نوع آنچه در عصر صنعت ظاهر شد نبوده است. در اين دوران نيز به لحاظ ويژگيهاي كار و اشتغال هنوز نمي‌توان از فراغت به مفهومي كه امروزه از آن مقصود است، سخن گفت؛ زيرا:
 ـ كشاورز خود كارفرما و صاحب كار بود و لذا با ميل و رغبت به كار مي‌پرداخت.
 ـ با اختيار خود، كار را شروع مي‌كرد و با اختيار خود از آن دست مي‌كشيد.
 ـ كار به فصول معيني از سال محدود بود و كشاورز به استقبال فصل كار مي‌رفت.
 ـ كار روزانه به ساعاتي معين از روز محدود نبود و معمولاً از طلوع آفتاب تا غروب آفتاب ادامه داشت.
 با ورود به دوران صنعت و دگرديسي نظام اجتماعي انسان، كار و اشتغالات روزمره صورت سازمان يافته‌اي به خود گرفت و هويتي تازه يافت؛ چنان كه :
 ـ كار به ساعاتي معين از شبانه روز محدود شد.
 ـ در تمام طول سال جريان يافت.
 ـ در ازاي انجام كار «دستمزد» پرداخت شد و كاركن از «محصول كار» جدا افتاد.
حاكميت اين نظام كار بر زندگي انسان جامعه صنعتي، براي صاحبان انديشه اين نگراني را ايجاد کرد كه همزيستي انسان و ماشين در نهايت به «بي‌روح شدن» و «ابزاري شدن» وي بينجامد. پس براي رهايي انسان جامعه صنعتي از وام «از خودبيگانگي» به طرح موضوع «فراغت» در مقابل «كار» پرداختند؛ بدين معني كه افراد از ساعات غيركاري افراد به عنوان فرصتي براي بازيافتن شخصيت خود و تجلي يافتن هويت معنوي خويش استفاده کنند.
 جامعه شناسي فراغت، با چنين زمينه‌اي پا به عرصه ظهور گذاشت و «چگونگي گذران اوقات فراغت» موضوعي با اهميت در حوزه علوم اجتماعي شناخته شد. با اين كه مناسبات و شرايط كاري نظام صنعتي به دلايل و انگيزه‌هاي مختلف تعديل شد و از نگرانيهاي اوليه نسبت به آينده انسان عصر صنعت تا حدودي كاسته گرديد، موضوع اوقات فراغت و كيفيت گذران آن همچنان اهميت خود را حفظ كرد و در مطالعات جامعه شناسي مورد توجه واقع شد- ضمن اين كه گسترة آن از محدوده كاركنان كارخانه‌هاي صنعتي تجاوز كرد و ديگر اقشار جامعه را در بر گرفت.
 پس اصولا انسان ها از زماني كه پا به عرصه كار و تلاش و تحصيل مي گذارند در كنار فعاليت هاي روزانه خويش اوقاتي را كه اوقات فراغت ناميده مي شوند, دارا مي شوند. چنانچه در بارور نمودن اين اوقات برنامه هايي مناسب معرفي گردد, بسياري از نا هنجاري هاي اجتماعي از بين مي رود. زيرا تجربه نشان داده است , زمان هايي كه بلا تكليفي بر افراد تحميل مي شود, مقدمه ي بسياري از بزهكاري ها و كار هاي نا شايست اخلاقي و اجتماعي فراهم مي آيد.چنانچه كه آمار ها نشان مي دهند ميزان بزهكاري در تابستان كه اكثريت جامعه ي دانش آموز در فراغت سه ماهه از مدرسه به سر مي برند, افزايش ميابد.
در طول تاريخ، موفقيت اكثر  افرادي كه كشف و اختراع كرده‌اند، در اوقات فراغت حاصل شده است و در مقابل بسياري از مفاسد و آسيب‌هاي اجتماعي از قبيل اعتياد، منكرات اخلاقي و... نيز در همين ايام شكل مي‌گيرد .  
پس پر بار بودن اوقات فراغت تاثير مستقيمي در وضعيت و پيشرفت جامعه دارد. واين ميسر نمي گردد مگراين كه,  از همان دوران كودكي و نوجواني در برنامه اي منظم به دانش پژوهان و حتي كل جامعه, توسط رسانه هاي گروهي مانند راديو و تلويزيون, چگونگي استفاده ي بهينه از اوقات فراغت آموخته و ترويج  گردد .
  2-1-بيان مسئله
   اوقات فراغت به عنوان يك پديده ي فرهنگي, اجتماعي در ابعاد اقتصادي, سياسي و ... نيز موثر است. بهنحوي كه در تبصره ي 60 برنامه ي دوم توسعه آمده است :  
   تبصره 60 - به منظور پربار ;ردن اوقات فراغت دانش آموزان و بالندگي نسل جوان كشور، دولت موظف است امكانات ذيل را فراهم نمايد:
   الف - ايجاد تسهيلات لازم از قبيل بخشودگي مالياتي به مدت 5 سال ( براي نقاط محروم 8 سال)، پرداخت بخشي از سود تسهيلات بانكي و نظاير آن براي بخشهاي خصوصي و تعاوني در زمينه تامين و توسعه انجمنها، كانونها و مراكز علمي، آموزشي، ديني، فرهنگي، هنري، تلويزيوني، سينمائي و تجربي (كارگاهي) و ورزشي براي جوانان و دانش آموزان.
ب - گسترش و بهبود پوشش شبكه هاي صدا و سيما، توسعه وسايل ارتباط جمعي اعم از مكتوب و سمعي و بصري، خريد حق امتياز پخش برنامه هاي مناسب خارجي و افزايش كمي و بهبود كيفي برنامه هاي راديو تلويزيوني به گونه اي كه جذب جوانان به فرهنگ  بيگانه را به حداقل برساند.
 ج - ايجاد تسهيلات لازم براي گشتهاي علمي، ديني، فرهنگي، ورزشي و تفريحي براي جوانان و دانش آموزان و توسعه فضاهاي اردوئي مناسب و كانونهاي فرهنگي و تربيتي
د - ارائه الگوهاي مناسب و الگوسازي در زمينه هاي مختلف علمي، ديني، فرهنگي و ورزشي براي نوجوانان و جوانان در جهت جذب آنان به فرهنگ خودي.
 ه - ايجاد تسهيلات لازم براي اشتغال جوانان.
 و - ارائه تسهيلات بانكي و وام مناسب و قرض الحسنه جهت فراهم نمودن زمينه ازدواج جوانان.
ز - ارائه تسهيلات لازم براي دوره سربازي جوانان متاهل و پرباركردن دوره سربازي.
ح - اولويت دادن به جوانان متاهل در امر استخدام و كاريابي.
 ط - ارائه خدمات مشاوره در زمينه هاي گونانون فردي و اجتماعي جوانان و دانش آموزان.
 ك - تمركز و سازماندهي به نظام اطلاعات و آمار و تحقيقات مربوط به جوانان.
  ل - توسعه و تجهيز كانونهاي فرهنگي، هنري مساجد.
فهرست مطالب
فصل اول مقدمه پژوهش
مقدمه     2
بيان مسئله5
اهميت و ضرورت تحقيق   7
آثار بي‌توجهي‌ به‌ فرصتهاي فراغتي 8 
اوقات فراغت، مكمل نظام تعليم و تربيت  9 
اهداف تحقيق11
سوالات تحقيق12
تعاريف عملياتي13
فصل دوم پيشينه نظري و تجربي
عقايد و نظرات مربوط به موضوع تحقيق (پيشينه نظري)
1- تعاريف ارائه شده از (اوقات فراغت)  17
2- مقايسه مفهوم اوقات فراغت با چند واژه ديگر 17
3- نگاهي كوتاه به سير تحول چگونگي گذران اوقات فراغت 18
4- بررسي آراء و انديشه هاي صاحبنظران 19
5- مشخصات فراغت در دوران جديد  19
ارزش و اهميت (اوقات فراغت)از ديدگاه اسلام و مكاتب ديگر20
7- شرايط و ويژگي هاي اوقات فراغت  21
8- سفارشات و تاكيدات دين اسلام  21
9- اوقات فراغت و آسيب پذيري هاي اجتماعي 22
10- اوقات فراغت و اشاعه ي فرهنگ عمومي 22
11- معناي لغوي ورزش 23
12- ورزش در زبان انگليسي26
13- تعاريف ورزش   27
14- ورزش و مفاهيم مترادف  28
15- اقسام ورزش 29
16- گرايش و رغبت دانش آموزان به ورزش 29
17- كاركرد هاي ورزش    30
18- سير تاريخي ورزش در ايران   32
19- ورزش در دين زرتشت 36
20- تربيت بدني در كشور هاي اروپايي 37
21- ورزش و اوقات فراغت     39
22- ورزش و نقش رواني آن   39
23- ورزش و نقش حركتي آن 40
24- ورزش و نقش آن بر بدن  40
25- نقش اقتصاد در ورزش  41
26- ورزش و تربيت بدني از ديدگاه شهيد مظلوم دكتر بهشتي  42
27-اهميت و ضرورت تربيت بدني از نظر ژاك ژان روسو    42
مروري بر تحقيقات مشابه (پيشينه تجربي)
1- نحوه گذران اوقات فراغت دانشجويان دانشگاه‌هاي كشور با تأكيد بر فعاليت‌هاي ورزشي 44
2-بررسي درباره چگونگي پر شدن اوقات فراغت دانش‌آموزان دبيرستان‌هاي مشهد و كشف زمينه‌هاي مورد علاقه دانش‌آموزان 44
3-نحوه گذران اوقات فراغت دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شمال تهران 45
4-  بررسي نحوه گذران اوقات فراغت دانشجويان پسر دانشگاه‌هاي آزاد اسلامي جنوب خراسان با تأكيد بر جنبه تربيت بدني 46
5- چگونگي اوقات فراغت دانشجويان پسر دانشگاه اصفهان با تأكيد بر فعاليت‌هاي ورزشي 46
منابع ومواخذ