صنایع دستی

موضوع : صنایع دستی

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

پيشگفتار
هنگامي كه سخن از صنايع دستي و پيشه هاي كهن به بيان مي آيد، ذهن به سمت هنرها و صنايع دستي عمده خطور مي كند. سفالگري، شيشه گري، خاتم كاري، منبت كاري، قلم زني و بسياري ديگر از صنايع كهن كه كم و بيش بواسطه مطالعات كنكوري و يا واحدهاي گذرانده شده در طي دوران تحصيل، هر دانشجوي هنر، در مورد آن اطلاعاتي دارد. اما در اين ميان، اشيايي وجود دارند كه داراي مسابقه اي بس طولاني‌اند، اما بواسطه ماهيت وجودي و كمتر بودن جنبه هاي تزئيني و سمبليك آنها، كمتر مورد توجه قرار مي گيرند. يكي از اين موارد، جاروهاي خانگي است.
طرح و ايده اي بكر، كه با استفاده از خصوصيات طبيعي نوعي بوته و با اعمال چند عمل ساده، ساقه هاي بوته جارو را به محصولي با كارايي مناسب تبديل مي كند. شايد بهتر باشد براي درك كارايي آن، گذشته اي نه چندان دور را كه جاروهاي برقي وجود نداشته اند را تصور كنيم. ساده است، حتي هم اكنون نيز تصور تميز نمودن سطحي نه چندان وسيع، بدون جارو، عملي مشكل و بسيار وقت گير خواهد بود. از نظر توليد و مراحل ساخت نيز اين شي قابل تأمل است. وسيله اي كه در عين يكپارچگي، علاوه بر دسته اي مناسب جهت قرارگيري در دست، داراي سطحي گسترده براي حداكثر تماس ممكن با سطح است.
در ابتدا، اميد به يافتن مطالبي مفيد و دقيق از طريق منابع و كتابهاي مرتبط وجود داشت، اما با گذر زمان و جستجو در اين رابطه، اطلاعات بسيار ناچيزي بدست آمد. بر همين اساس اين تحقيق، در اصل حاصل از مشاهده و مصاحبه مستقيم، با جارو سازان است.
در اين خلاصه، حرفه و پيشه جاروسازي، از چهلر جنيه، سازنده(صنعتگر)، مكان ساخت (كارگاه)، محصول(جارو) بهمراه ابزارهاي مورد استفاده در توليد، مورد بررسي قرار گرفته و دئر نهايت نتايج و اطلاعات بدست آمده، جمع بندي و بعنوان نتيجه ارائه شده است.
تاريخچه جارو
همانطور كه در پيش گفتار اشاره گرديد، براي يافتن تاريخچة جارو به كتابها و منابعي مراجعه گرديد ولي مطلبي كه روشن كنندة تاريخچه اي مختص به جارو باشد، بدست نيامد. تنها مطلب موجود، به نقل از كتاب صنايع دستي كهن ايران  چنين است كه:
«زنيبل و بوريا باقي از ني و علف، صنعتي است كه حتي از صنعت پارچه بافي هم كهنتر است. نمونه هايي كه در عراق پيدا شده بايد به متعلق به 5000 سال پيش از ميلاد باشد. تاريخ ساخت زنيبل گندم و غلات كه از دورة باداريان  مصر پيدا شد به 4500 سال پيش از ميلاد مي رسد.
زنيبل بافي بي ابزار و با دست انجام مي شود. زنيبل باف جارو هم درست مي كند. اگر تنها جارو درست كند، جاروباف ناميده مي شود.»
زنبيل بافي بي اابزار و با دست انجام مي شود. زنبيل باف جارو هم درست مي كند. اگر تنها جارو درست كند، جاروباف ناميده مي شود.»
لازم بذكر است كه نقصان و كمبود اطلاعات در مورد تاريخچة جارو احتمالاً به دو دليل مي باشد:
-    اول اينكه، با وجود پيشه ها و صنايع سنتي ديگري كه از نظر وسعت، ابزار، مهارت و …، مورد توجه بيشتر محققان قرار گرفته اند و در اغلب كتب و منابع به آنان پرداخته شده؛ جارو به عنوان وسيله اي بسيار ابتدايي و روزمره كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
-    دوم آنكه، همانطور كه ملاحظه گرديد، جاروبافي بعنوان فعاليتي جانبي با بوريا و زنبيل بافي محسوب شده و به دليل اهميت بيشتر زنبيل و بوريا به عنوان هنري دستي، در زير گروه اين فعاليت ها قرار گرفته و كمتر به آن پرداخته شده است.
جارو:
«جارو (جاروب)، آلتي كه به آن خاك و خاشاك را از روي زمين بروبند.»
داراي انواع متفاوت و قابل دسته بندي بر اساس مواد بكار رفته در توليد آن، محل ساخت، نوع كاربرد و مواد ديگر است.
از لحاظ محل ساخت، بطور معمول در گوشه و كنار اغلب شهرهاي ايران، اين محصول ساخته مي شود و فرم و اندازه و ساير خصوصيات آن بر حسب محل توليد كه در اصل بواسطه نوع خاص كاربرد و مواد اوليه موجود در آن منطقه، متفاوت است. دو مركز عمده و معروف توليد آن شهرهاي اصفهان و تهران مي باشد- در جواب پرسش محل تهيه مواد اوليه (بوته هاي جارو) تمامي سازندگان شهر ميانه را به عنوان مركز اصلي معرفي نمودند.
همانگونه كه امروز شاهديم، جاروها در انواع و اندازه هاي بسيار متفاوت با مواد طبيعي و مصنوعي توليد مي شوند. اما موضوع مورد بررسي در اين تحقيق، جاروهاي توليدي از مواد اوليه طبيعي (بوته جارو) مي باشد. بر اساس اظهار نظر سازندگان، اين محصول در سه نوع كلي زير توليد مي شود:
-    جاروهاي خياباني (شهرداري)
-    قالي شويي
-    خانگي
جاروهاي خياباني
جاروسازان اين نوع را جاروي شهرداري مي نامند و علت آن است كه خريدار عمده آن شهرداري ها و براي استفاده كارگران جهت پاكيزگي خيابان ها و محلات است. به طور معمول اين نوع جارو توسط جاروساز، ساخته نمي شود و به صورت خشك و فله اي به مأموران خريد شهرداري يا ساير متقاضيان فروخته مي شود.
عمل ساخت اين جاروها توسط خود كاربر و به وسيله قرار دادن و بستن دسته اي از چوب هاي جارو در اطراف دسته اي بلند چوبي مي باشد.
فهرست مطالب
پيشگفتار    1
تاريخچه جارو    2
جاروهاي خياباني    5
جاروهاي قالي شويي    6
جاروهاي خانگي    6
چوب جارو    7
ابعاد و اندازه    7
مواد اوليه در جاروباقي    8
ساقه و بوته جارو    8
سيستم يا مفتول فلزي    9
نوارهاي پلاستيكي    10
مراحل ساخت جارو    10
آماده سازي چوب جارو    10
خيساندن چوب جارو    10
ترك بندي    11
دسته بندي    12
نكته    12
دوخت نوار پلاستيكي    13
سرزني    14
ابزار    15
دستگاه دانه گيري    16
تبر    17
اره    18
متراژ و ابعاد فضا    19
سن    21
ساعات كار و تعداد كارگران    23
بيماريها و آسيب هاي شغلي    23
نتيجه گيري    24