مقدمه
امروزه سلول به عنوان واحد ساختمانی همه موجودات زنده معرفی می‌شود. این گفته نه تنها در تک سلولی ها بلکه در جاندارانی که بدنشان از میلیاردها سلول تشکیل شده نیز صادق است. زیرا، زندگی این موجود پرسلولی وابسته به فعالیت هماهنگ اجزای تشکیل‌دهنده آنها است.
نظریه سلولها
۱- همه موجودات از سلول ساخته شده اند
۲- هر سلول از سلول دیگر ساخته می شود (تقسیم سلولی)
۳- موجودات زنده حیات خود را از یک سلول شروع کرده اند
پلاسمالما: یک غشاء فعال و قابل انعطاف است و از یک لایه دو مولکولی تشکیل شده است این لایه از خارج و داخل بوسیله لایه ای از پروتئین ها پوشیده شده است. این پروتئینها برای عبور مولکول های ویژه نقش حامل را بازی می کنند
پلاسمالما یک غشای نیمه تراواست یعنی از خروج مواد آلی سلول مانند هیدراتهای کربن و پروتئین ها جلوگیری کرده، در صورتی که اجازه می دهد آب و نمک های معدنی به درون آن نفوذ کنند. نیمه تراوا بودن غشا شرط لازم برای زندگی سلول می باشد
غشاء پلاسمالما از دو لایه ممتد مولکولی ساخته شده که در آنها مجموعه های پروتئینی به طور پراکنده وارد شده اند
دیواره سلولی (دیواره اسکلتی)
در بخش خارجی غشایی سیتوپلاسمی هر سلول گیاهی دیواره‌ای به نام دیواره سلولی وجود دارد. این دیواره به منزله اسکلت خارجی سلول بوده، به آن شکل می‌دهد و از محتویات درون آن محافظت می‌کند دیواره سلولی که معمولاً از چند لایه به‌وجود می‌آید به وسیله پروتوپلاسم ترشح و ساخته می‌شود. لایه های قدیمی بیرون سلول و لایه های جدید مجاور پلاسمالما هستند.
در یک سلول گیاهی در حال تقسیم که در دو قطب آن دو هسته جدید پدید آمده، لایه نازکی در استوانه سلول تشکیل می‌شود و مقدمات تشکیل دو سلول جدید را فراهم می‌آورد. این لایه را تیغه میانی می‌گویند تیغه میانی مانند چسب موجب اتصال سلولهای مجاور می‌شود. ضمن بزرگ شدن سلولها لایه نازک جدیدی به وسیله هر سلول در طرفین تیغه میانی ساخته می‌شود. این لایه را دیواره نخستین می‌نامند. دیواره نخستین انعطاف‌پذیر می باشد و از بزرگ شدن سلول جلوگیری نمی‌کند.
در عده‌ای از سلولها تنها تیغه میانی و دیواره نخستین به وجود می‌آید. در صورتی که در عده دیگر از سلولها دیواره جدیدتری به نام دومین دیواره از درون بر روی دیواره نخستین ساخته می‌شود بنابراین، پس از تشکیل دومین دیواره، لایه‌های بین دو سلول مجاور شامل یک تیغه میانی، دو دیواره نخستین و دو دیواره دومین خواهد
پیت یا لان. ضخامت دیواره سلول بین دو سلول مجاور در همه نقاط یکسان نیست. به نقاطی که دیواره سلول در آن نازک باقی می‌ماند و یا به وجود نمی‌آید لان می‌گویند. سلولهای گیاهی از طریق این لان ها با هم ارتباط پیدا می‌کنند. از این لان ها رشته‌های لوله ای عبور کرده و دو سلول مجاور را به هم پیوند می‌دهند. به هر رشته لوله ای، پلاسمودسما و به مجموع آنها پلاسمودسماتا می‌گویند.
وجود پلاسمودسماتا ها سبب میگردد پروتوپلاست های سلولهای زنده با هم مرتبط شده و به صورت واحد عمل نمایند. در نتیجه پیکره گیاهی به دو بخش تقسیم می شود
سیمپلاست: شامل پروتوپلاست های بهم پیوسته
آپوپلاست: شامل دیواره سلولی، فضای بین سلولی و فضای داخلی سلول های مرده مانند عناصر آوندی
تغییرات دیواره سلولی
دیواره سلولی در سلولهای بافتهای گوناگون به تناسب کاری که انجام می‌دهد تغییرات جالبی حاصل کرده است.
کوتینی شدن
چوبی شدن
و …
کوتینی شدن و چوبی شدن در بافتهای محافظ گیاه صورت می‌گیرد.
در کوتینی شدن، دیواره خارجی سلولها که با محیط بیرون در تماس است، ماده‌ای نفوذ ناپذیر به نام کوتین پوشیده می‌شود. لایه کوتینی را کوتیکول یا پوستک می‌نامند.
چوبی شدن
در بافتهای استحکامی و آوندهای چوبی صورت می‌گیرد. در سلولهای این بافتها ماده‌ای به نام چوب یا لیگنین ساخته می‌شود و در دیواره سلولها رسوب می‌کند. ضخامت دیواره چوبی تدریجاً زیاد می‌شود و حجم عمده سلول را اشغال می‌کند و جایی برای سیتوپلاسم باقی نمیگذارد. در این حالت سلولها می‌میرند.
واکوئلها
در سلولهای گیاهی و جانوری حفره‌هایی به اندازه‌های مختلف وجود دارند که به آنها واکوئل می‌گویند.
در سلولهای گیاهی جوان واکوئلها کوچک و به تعداد بیشتر هستند. اما با رشد سلول، واکوئلهای کوچک به هم پیوسته و به‌طور معمول یک یا چند واکوئل بزرگ پدید می‌آید که قسمت عمده حجم سلول را اشغال می‌کند.
تعداد مشاهده: 2725 مشاهده
فرمت فایل دانلودی:.ppt
فرمت فایل اصلی: .ppt
تعداد صفحات: 41
حجم فایل:1,666 کیلوبایت